De ontmaskering van cyberfraude tijdens de feestdagen

Tijdens Black Friday, Cyber Monday en Kerstmis neemt cyberfraude sterk toe. Zo ziet de periode tussen Thanksgiving en Cyber Monday een wereldwijde stijging van maar liefst 82% in fraudepogingen vergeleken met de rest van het jaar. Terwijl je op zoek bent naar dat perfecte koopje, is het gemakkelijk om in de val van een cyberzwendel te lopen.

We doken in de digitale wereld en ontdekten vijf minder bekende soorten fraude die je deze feestdagen kunt tegenkomen. We nemen je ook mee achter de schermen om te laten zien hoe deze fraude wordt opgezet. Zo kun je valkuilen herkennen en vermijden tijdens je shopavonturen. Zie dit niet alleen als een waarschuwing voor de feestdagen, maar als een uitgebreide gids om je het hele jaar door bewust te maken van cyberfraude.

Wat is cyberfraude tijdens de feestdagen?

Cyberfraude tijdens de feestdagen zijn oplichtingstrucs die online plaatsvinden in feestelijke periodes. Deze periodes staan bekend om enorme kortingen en aanbiedingen, waardoor extra veel mensen online winkelen. Het doel van deze fraude is hetzelfde als bij andere oplichtingspraktijken: het stelen of beschadigen van je persoonlijke en/of financiële informatie voor eigen gewin.

Door je digitale identiteit te beschermen, wordt je minder interessant voor oplichters. Een van de beste manieren om dit te doen is door beveiligingstools te gebruiken, zoals een VPN. VPN’s verbergen details zoals je IP-adres en versleutelen je gegevens, zodat je locatie anoniem blijft en hackers je informatie niet kunnen zien. Hoewel ze geen zwendels kunnen detecteren, maken ze online winkelen wel een stuk veiliger.

5 opmerkelijke soorten cyberfraude tijdens de feestdagen

Kwaadaardige e-wensen

We hebben allemaal gelachen om zingende elfen of dansende kalkoenen. E-wensen zijn een leuke en creatieve manier om feestwensen te sturen zonder uren in de rij te staan voor de post. Maar achter de vrolijke animaties kan fraude schuilgaan.

Criminelen vinden dit een geweldige methode omdat e-cards eenvoudig te kopiëren en te verspreiden zijn. Met een simpele kopieer-en-plakactie van populaire ontwerpen zijn de nepkaarten klaar om via e-mail of sms te worden verzonden. Je ontvangt een pop-up waarin staat dat iemand je een e-groet heeft gestuurd. Het lijkt afkomstig van een gerenommeerd bedrijf zoals Hallmark of 123Greetings. Vol enthousiasme klik je op de link of bijlage, en in eerste instantie lijkt er niets aan de hand. Dat komt omdat de kwaadaardige magie zich achter de schermen afspeelt.

Bijlagen of links openen kan automatisch malware downloaden naar je apparaat. Zodra ze toegang hebben, kunnen oplichters je activiteiten volgen, je toetsaanslagen registreren of zelfs je apparaat overnemen en losgeld eisen. Allesbehalve feestelijk.

Brieven van de Kerstman

Zelfs de Kerstman kan tegenwoordig een oplichter zijn. De afgelopen jaren zijn er veel nepwebsites opgedoken die zich voordoen als goede doelen. Ze beloven dat je kind voor een kleine vergoeding een handgeschreven brief van de Kerstman ontvangt. De vangst? Je ontvangt niets, hoe lang je ook wacht, en de oplichters gaan ervandoor met de gegevens die je bij de betaling hebt ingevuld.

En het gaat niet zomaar om gegevens. Om de aankoop te voltooien, moet je je volledige naam, adres, creditcardgegevens en vaak ook informatie over je kind invoeren, zoals hun naam en leeftijd. Als deze gegevens op het darkweb worden verkocht, kan dat leiden tot ernstigere misdaden zoals inbraak of zelfs ontvoering. Dit zijn extreme gevallen, maar meestal loop je een verhoogd risico op phishing-e-mails of creditcardfraude.

Een ‘gratis’ kerstpakket

Het feestseizoen is de perfecte gelegenheid voor merken en influencers om online weggevertjes te organiseren. Ze zijn een leuke manier om nieuwe en bestaande klanten te betrekken en hen iets gratis aan te bieden — maar niet elke weggever die je ziet, is legitiem.

Een voorbeeld van nep-weggevers die je tijdens de feestdagen kunt tegenkomen, zijn kerstpakketten. Deze vind je vaak op sociale media, via e-mails of zelfs via sms. Oplichters lokken je met beloften van wijn, chocolade en andere feestelijke lekkernijen, allemaal gratis.
Maar om de aanbieding te ‘claimen,’ moet je vaak persoonlijke informatie opgeven, zoals je huisadres en telefoonnummer. Deze informatie kan vervolgens worden gebruikt voor identiteitsdiefstal of toekomstige phishingpogingen. En dat kerstpakket dat je was beloofd? Dat komt nooit aan.

Soms wordt het nog erger. Hoewel de pakketten zogenaamd gratis zijn, vragen oplichters je soms om je betalingsgegevens op te geven voor bezorg- of verwerkingskosten. Dit is het grootste waarschuwingssignaal: het geeft cybercriminelen de mogelijkheid om ongeautoriseerde transacties uit te voeren, vaak lang na de feestdagen.

Secret Sister kado-uitwisseling

De Secret Sister-scam is een van de populairste piramideschema’s op sociale media. Het lijkt op een legitieme kadoruil, waardoor het makkelijk is om erin te trappen.

De Secret Sister-kadoruil begint meestal met een uitnodiging via een direct bericht of een post op sociale media. Deelnemers wordt verteld dat als ze één kado (vaak ter waarde van $ 10) sturen, ze meerdere kado’s in ruil zullen ontvangen, soms wel 36. Nieuwe deelnemers voegen hun naam toe aan een lijst, kopen een cadeau en wachten op de stroom aan geschenken. Klinkt te mooi om waar te zijn? Dat is het ook.

Als je goed bent in wiskunde, realiseer je je al snel dat het onmogelijk is voor iedereen om 36 kado’s te ontvangen. Degenen die vroeg instappen, krijgen misschien iets, maar naarmate de lijst groeit, zullen nieuwkomers waarschijnlijk niets ontvangen. Je blijft echter verplicht om cadeaus te kopen voor degenen bovenaan de lijst, zonder enige garantie op iets terug.

De teleurstelling en het geldverlies zijn niet het enige probleem bij deze kadoruil. Om mee te doen, moet je je gegevens invullen op een formulier dat zichtbaar is voor alle deelnemers. Dit omvat je volledige naam en adres, zodat anderen weten waar ze de kado’s naartoe moeten sturen, maar het stelt je ook bloot aan andere risico’s. Als een cybercrimineel zich op de lijst inschrijft, heeft hij direct toegang tot jouw gegevens, die hij kan gebruiken voor andere zwendels, identiteitsdiefstal en meer.

Elfennamen generators

Eén van de grootste zorgen bij deze generators is de kans op phishing en gegevensverzameling. Natuurlijk kan een elfennaam worden gegenereerd op basis van je voornaam, maar sommige websites vragen ook om je e-mailadres of geboortedatum. Deze gegevens kunnen vervolgens in handen van derden terechtkomen, die ze gebruiken voor gerichte phishingpogingen of doorverkopen.

Naast gegevensverzameling is de verspreiding van malware een ander gevaar. Een schijnbaar onschuldige klik om je ‘elfennaam te ontdekken’ kan een automatische download van schadelijke software activeren. Deze kan vervolgens persoonlijke gegevens stelen, ransomware installeren of andere soorten schade aanrichten.

Veel elfennamen generators gebruiken ook trackers en cookies. Hoewel sommige relatief onschuldig zijn en alleen gericht op het analyseren van websiteverkeer, zijn anderen veel indringender. Ze kunnen je online activiteiten monitoren, een digitaal profiel opbouwen voor gerichte advertenties of je gegevens verkopen aan gegevensmakelaars. Vaak hebben deze websites geen privacybeleid, aangezien ze worden beheerd door onafhankelijke programmeurs zonder veel juridische kennis.

Het is belangrijk om te onthouden dat niet alle elfennamen generators — of andere leuke quizzen — inherent kwaadaardig zijn. Toch is het vrijwel onmogelijk om verdachte signalen te herkennen, zelfs met jarenlange ervaring in cyberveiligheid. Behandel ze daarom altijd met voorzichtigheid.

Achter de schermen: hoe cyberzwendels worden opgezet

1. Onderzoek en planning

Een goede voorbereiding is cruciaal bij het opzetten van complexe feestdagenzwendels. Oplichters onderzoeken zorgvuldig waarnaar mensen het meest op zoek zijn, en identificeren de meest actuele trends en producten. Hierdoor lijken hun campagnes overtuigender voor nietsvermoedende slachtoffers.

Naast trends analyseren oplichters hoe succesvol hun zwendels in voorgaande jaren waren. Deze gegevens gebruiken ze om hun tactieken te verfijnen en de effectiviteit te maximaliseren. Werkten de nepbrieven van de Kerstman? Of misschien de te mooi om waar te zijn Black Friday-aanbiedingen? Door te leren van eerdere successen blijven ze een stap voor.

2. Het creëren van authentieke platforms of communicatie

Zodra het onderzoek is afgerond, beginnen oplichters hun campagne samen te stellen. Dit is een zorgvuldig proces: e-mails en platforms moeten er authentiek genoeg uitzien om niet te onderscheiden te zijn van het echte werk.

Om te beginnen richten oplichters zich op het uiterlijk. Aangezien mensen gewend zijn aan websites met sneeuwvlokken of rendieren, spelen cybercriminelen in op deze verwachtingen door vergelijkbare ontwerpen te gebruiken. Ze kopiëren de uitstraling van vertrouwde e-commercesites of liefdadigheidsportalen, compleet met nepbeoordelingen, testimonials en zelfs beveiligingsbadges.

Het draait echter niet alleen om de visuele presentatie — ook de onderliggende code en structuur moeten overtuigend zijn. Oplichters gebruiken vaak de opmaak van legitieme websites en passen deze iets aan voor hun eigen doeleinden. Dit omvat het nabootsen van URL’s die bijna niet te onderscheiden zijn van de echte websites. Kleine spelfouten of wijzigingen zijn veelvoorkomend, maar worden vaak over het hoofd gezien bij een snelle blik.

3. Verspreiding en vergroting

Sociale mediaplatforms zoals Facebook, Instagram en Twitter zijn uitstekende lanceerplatforms voor frauduleuze aanbiedingen. Oplichters gebruiken vaak nepaccounts of hacken bestaande accounts om berichten en kwaadaardige links te verzenden naar hele vriendenlijsten. Met behulp van betaalde promoties kunnen cybercriminelen via gerichte advertenties ook specifieke kwetsbare demografieën bereiken.

Phishing-e-mails blijven een eenvoudige en aanhoudende methode om fraude te verspreiden. Ze bevatten vaak te mooie om waar te zijn aanbiedingen die moeilijk te weerstaan zijn, of waarschuwen je voor problemen met je bestelling of account. Omdat ze ontworpen zijn om precies te lijken op berichten die je van je favoriete merken en retailers zou ontvangen, wekken ze vertrouwen.

Sms-berichten en berichtendiensten maken nepberichten persoonlijker en urgenter. Je ontvangt bijvoorbeeld sms-berichten over exclusieve aanbiedingen, pakketbezorgingsmeldingen, gemiste betalingen of zelfs berichten van familieleden die om hulp vragen. Hoewel ze onschuldig lijken, kunnen ze zeer kwaadaardige bedoelingen hebben.

Tot slot kunnen oplichters tijdelijke e-commercesites opzetten, compleet met online beoordelingen en testimonials. Vaak gebruiken ze geavanceerde zoekmachineoptimalisatie (SEO)-technieken, waardoor deze websites hoger in de zoekresultaten verschijnen. Deze websites spiegelen populaire shoppingplatforms maar bieden kortingen die je nergens anders vindt.

4. Gegevensverzameling en exploitatie

Van alle stappen is gegevensverzameling het gemakkelijkst voor cybercriminelen — ze hoeven alleen te wachten tot jouw gegevens binnenstromen. Afhankelijk van de zwendel kan je worden overgehaald om persoonlijke informatie in te voeren, denkend dat je de deal van je leven sluit of een enorme prijs wint.

De gegevens die tijdens de feestdagen vaak worden buitgemaakt, zijn onder andere:

• • Persoonlijk identificeerbare informatie (PII), zoals je volledige naam, geboortedatum, adres en burgerservicenummer;
  • Financiële gegevens, zoals bankrekeningnummers en creditcardgegevens;
  • Gebruikersnamen en wachtwoorden;
  • Sociale media-profielen.

Met jouw gegevens in handen kunnen cybercriminelen in de toekomst complexere fraudes plegen of inbreken in je sociale media-, verzekerings- of bankrekeningen. Ze kunnen aankopen doen met jouw kaarten, al je geld overmaken naar een buitenlandse bankrekening of nog meer gegevens verzamelen via je sociale media. Alternatief kunnen oplichters je gegevens verkopen op het darkweb, waardoor je overgeleverd bent aan de hoogste bieder.

Bescherm je portemonnee met eenvoudige cyberveiligheidstips

Gebruik legitieme HTTPS-websites

De beste manier om cyberfraude tijdens de feestdagen te vermijden is winkelen op websites die je kent en vertrouwt. Maar dat is niet altijd mogelijk. Als je een nieuw bedrijf tegenkomt of een platform gebruikt dat je nog nooit eerder hebt geprobeerd, zorg er dan voor dat het veilig is voordat je iets koopt. Kijk specifiek naar het hangslotsymbool en een https://-code aan het begin van de URL. Dit toont aan dat de verbinding tussen jou en de website beveiligd is, zodat niemand kan meekijken.

Klik niet op links in e-mails of SMS-berichten zonder verificatie

Open geen bijlagen of klik niet op links voordat je zeker weet dat het bericht afkomstig is van een vertrouwde bron. Controleer het e-mailadres op spelfouten of domeinen die je niet herkent en vergelijk het met eerdere e-mails die je van hetzelfde bedrijf hebt ontvangen. Als het anders is, markeer het bericht dan als spam en negeer het.

Ook de inhoud van het bericht kan aanwijzingen bevatten. Oplichters beginnen vaak met een ongebruikelijke of informele begroeting. Je kunt ook spelfouten, grammaticale fouten of vreemde leestekens tegenkomen — hoewel dit tegenwoordig minder vaak voorkomt, omdat criminelen hun berichten steeds vaker door geautomatiseerde controleprogramma’s halen voordat ze deze verzenden. Phishing-e-mails hebben vaak een gevoel van urgentie en dringen erop aan dat je snel een beslissing neemt of je gegevens verifieert.

Vaak zie je duidelijke inconsistenties tussen het e-mailadres en de URL’s in het bericht. Als ze niet overeenkomen met het bedrijf waar ze zogenaamd van afkomstig zijn, of als de links er onbetrouwbaar of onleesbaar uitzien, heb je waarschijnlijk te maken met een phishingpoging.

Maak een feestelijk e-mailadres voor online aankopen

Het is algemeen bekend dat het gebruik van je e-mailadres voor zelfs legitieme aankopen kan leiden tot een stortvloed aan spam in je inbox. Dit is al irritant, maar als je je e-mailadres opgeeft op een verdachte website, loop je het risico je gegevens en toegang tot je accounts prijs te geven.

Een speciaal e-mailadres aanmaken voor feestelijke online aankopen kan je beschermen tegen spam en gegevensdiefstal. Aangezien dit niet gekoppeld is aan je primaire e-mailadres, hoef je je geen zorgen te maken over het compromitteren van je hoofdaccount, zelfs als je slachtoffer wordt van een cyberzwendel. Het enige wat je verliest, is een wegwerp-inbox die vrijwel geen persoonlijke informatie bevat, waardoor je privacy intact blijft.

Gebruik veilige betaalmethoden

Laat je pinpas in je portemonnee tijdens het feestseizoen. PayPal, Google Pay, Apple Pay en creditcards bieden veel betere beveiliging bij het kopen van cadeaus. Deze diensten fungeren als een tussenpersoon die de betaling namens jou uitvoert. Ze hebben vaak sterke encryptie, betalingsbescherming en zelfs biometrische verificatie om fraude te voorkomen.
Met creditcards kun je ook eenvoudig transacties terugdraaien, wat handig is als je per ongeluk slachtoffer wordt van een cyberzwendel. Je kunt een transactie annuleren of betwisten, en als je kunt bewijzen dat je de goederen niet hebt ontvangen, krijg je je geld waarschijnlijk terug. Dit is niet mogelijk als je een pinpas gebruikt.

Lees beoordelingen over winkels en producten

Beoordelingen kunnen vaak onthullen of een website of product betrouwbaar is. Kijk eerst naar beoordelingen op de eigen website van de verkoper. Elk legitiem bedrijf zal graag positieve feedback van echte klanten tonen. Als je geen beoordelingen kunt vinden, kan dit een rode vlag zijn. Sommige oplichters schakelen reacties uit om te voorkomen dat je de ervaringen van andere mensen bekijkt.

Een nog betere optie is om onafhankelijke beoordelingssites zoals Trustpilot te gebruiken. Klanten laten hier eerlijke opmerkingen achter over hun aankoopervaring en de kwaliteit van producten. Het bedrijf kan deze reviews niet wijzigen of verwijderen, wat het gemakkelijk maakt om een onbetrouwbare website te herkennen aan negatieve opmerkingen.

Houd je bankrekening in de gaten

Zelfs als je denkt dat je geen frauduleuze website hebt bezocht, is het een goed idee om regelmatig je bankafschriften te controleren. Zoek naar verdachte activiteiten en aankopen die je niet herkent, of dit nu is van onbekende verkopers of derde partijen zoals PayPal of Venmo. Als je iets ongebruikelijks ziet, neem dan direct contact op met je bank of creditcardmaatschappij om je kaart te blokkeren en je account te beschermen tegen verdere inbreuken.

Meld verdachte activiteiten

Schaam je niet als je slachtoffer wordt van fraude. Word in plaats daarvan vastberaden en zorg dat anderen op de hoogte zijn. Laat negatieve beoordelingen achter, plaats waarschuwingen op sociale media en meld de fraude bij de autoriteiten. Doe alles wat je kunt om te voorkomen dat de fraude zich verder verspreidt. Dit zal je misschien niet direct helpen, maar kan anderen beschermen tegen dezelfde val.

Verspreid feestvreugde met een vleugje waakzaamheid

Het is duidelijk dat cyberzwendels tijdens het feestseizoen toenemen. Slim en misleidend maken ze gebruik van je enthousiasme voor winkelen om zoveel mogelijk gegevens te stelen. Hoe verleidelijk het ook is om direct in de wereld van online kortingen te duiken, je moet altijd voorzorgsmaatregelen nemen om jezelf te beschermen tegen verborgen gevaren.

Naarmate technologie zich verder ontwikkelt, met tools zoals AI die een extra laag complexiteit toevoegen aan fraude, blijft kennis je beste verdediging. Door te begrijpen hoe deze fraude tot stand komt, kun je niet alleen jezelf beschermen maar ook anderen leren om alert te blijven. Blijf altijd op de hoogte van de nieuwste ontwikkelingen om een stap voor te blijven op oplichters en geniet van het feestseizoen zonder zorgen.